आयझॅक ओ. ओपोल, एमडी, पीएचडी, हे जेरियाट्रिक मेडिसिनमध्ये विशेषज्ञ असलेले बोर्ड-प्रमाणित डॉक्टर आहेत. त्यांनी कॅन्सस विद्यापीठाच्या मेडिकल सेंटरमध्ये १५ वर्षांहून अधिक काळ प्रॅक्टिस केली आहे जिथे ते प्राध्यापक देखील आहेत.
पर्क्यूटेनियस एंडोस्कोपिक गॅस्ट्रोस्टोमी ही एक प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये पोटाच्या भिंतीतून पोटात एक लवचिक आहार नळी (ज्याला PEG ट्यूब म्हणतात) घातली जाते. जे रुग्ण स्वतः अन्न गिळू शकत नाहीत त्यांच्यासाठी, PEG ट्यूब पोषक तत्वे, द्रव आणि औषधे थेट पोटात पोहोचवण्याची परवानगी देतात, ज्यामुळे गिळण्यासाठी तोंड आणि अन्ननलिका बायपास करण्याची गरज दूर होते.
तीव्र आजार किंवा शस्त्रक्रियेमुळे स्वतःला खाऊ घालू न शकणाऱ्या परंतु बरे होण्याची शक्यता असलेल्या लोकांसाठी फीडिंग ट्यूब उपयुक्त आहेत. ते अशा लोकांना देखील मदत करतात जे तात्पुरते किंवा कायमचे गिळण्यास असमर्थ आहेत परंतु सामान्यपणे किंवा सामान्यतेच्या जवळ कार्य करत आहेत.
या प्रकरणात, अत्यंत आवश्यक पोषण आणि/किंवा औषधोपचार प्रदान करण्याचा एकमेव मार्ग म्हणजे फीडिंग ट्यूब. याला एन्टरल न्यूट्रिशन म्हणतात.
गॅस्ट्रोस्टॉमी करण्यापूर्वी, तुमच्या आरोग्य सेवा प्रदात्याला तुम्हाला कोणत्याही दीर्घकालीन आरोग्य समस्या (जसे की उच्च रक्तदाब) किंवा ऍलर्जी आहेत का आणि तुम्ही घेत असलेली औषधे आहेत का हे जाणून घेणे आवश्यक आहे. रक्तस्त्राव होण्याचा धोका कमी करण्यासाठी तुम्हाला शस्त्रक्रियेच्या शेवटपर्यंत रक्त पातळ करणारी औषधे किंवा नॉन-स्टेरॉइडल अँटी-इंफ्लेमेटरी ड्रग्ज (NSAIDs) सारखी काही औषधे थांबवावी लागतील.
प्रक्रियेपूर्वी आठ तास तुम्ही काहीही खाऊ किंवा पिऊ शकणार नाही आणि तुम्हाला उचलून घरी नेण्यासाठी कोणीतरी व्यवस्था करावी.
जर एखादी व्यक्ती खाऊ शकत नसेल आणि त्याच्याकडे फीडिंग ट्यूबचा पर्याय नसेल, तर जगण्यासाठी आवश्यक असलेले द्रव, कॅलरीज आणि पोषक तत्वे अंतःशिराद्वारे पुरवता येतात. बऱ्याचदा, पोटात किंवा आतड्यांमध्ये कॅलरीज आणि पोषक तत्वे पोहोचवणे हा त्यांच्या शरीराला चांगल्या प्रकारे कार्य करण्यासाठी आवश्यक असलेले पोषक तत्वे मिळवण्याचा सर्वोत्तम मार्ग असतो, म्हणून फीडिंग ट्यूब्स IV द्रवपदार्थांपेक्षा चांगले पोषक तत्वे प्रदान करतात.
पीईजी प्लेसमेंट प्रक्रियेपूर्वी, तुम्हाला चीरा असलेल्या जागेभोवती इंट्राव्हेनस सेडेशन आणि स्थानिक भूल दिली जाईल. संसर्ग टाळण्यासाठी तुम्हाला इंट्राव्हेनस अँटीबायोटिक्स देखील मिळू शकतात.
त्यानंतर आरोग्यसेवा पुरवठादार तुमच्या घशात एंडोस्कोप नावाची प्रकाश उत्सर्जित करणारी लवचिक नळी ठेवेल जेणेकरून पोटाच्या भिंतीतून प्रत्यक्ष नळीला मार्गदर्शन करता येईल. पोटाच्या छिद्राच्या आत आणि बाहेर एक डिस्क ठेवण्यासाठी एक लहान चीरा बनवला जातो; या छिद्राला स्टोमा म्हणतात. शरीराबाहेरील नळीचा भाग ६ ते १२ इंच लांब असतो.
शस्त्रक्रियेनंतर, तुमचा सर्जन चीराच्या जागेवर पट्टी लावेल. शस्त्रक्रियेनंतर तुम्हाला चीराच्या जागेभोवती काही वेदना किंवा गॅसमुळे पेटके आणि अस्वस्थता जाणवू शकते. चीराच्या जागेभोवती काही द्रव गळती देखील होऊ शकते. हे दुष्परिणाम २४ ते ४८ तासांत कमी होतील. सहसा, तुम्ही एक किंवा दोन दिवसांनी पट्टी काढू शकता.
फीडिंग ट्यूबची सवय होण्यास वेळ लागतो. जर तुम्हाला गिळता येत नसल्यामुळे ट्यूबची आवश्यकता असेल, तर तुम्ही तोंडाने खाऊ-पिऊ शकणार नाही. (क्वचित प्रसंगी, PEG ट्यूब असलेले लोक अजूनही तोंडाने खाऊ शकतात.) ट्यूब फीडिंगसाठी डिझाइन केलेली उत्पादने तुम्हाला आवश्यक असलेले सर्व पोषक तत्वे प्रदान करतात.
जेव्हा तुम्ही ते वापरत नसाल, तेव्हा तुम्ही ट्यूब तुमच्या पोटावर मेडिकल टेपने चिकटवू शकता. ट्यूबच्या शेवटी एक स्टॉपर किंवा कॅप कोणत्याही फॉर्म्युलाला तुमच्या कपड्यांवर गळती होण्यापासून रोखते.
तुमच्या फीडिंग ट्यूबभोवतीचा भाग बरा झाल्यानंतर, तुम्ही आहारतज्ञ किंवा पोषणतज्ञांना भेटाल जे तुम्हाला PEG ट्यूब कशी वापरायची आणि एन्टरल न्यूट्रिशन कसे सुरू करायचे ते शिकवतील. PEG ट्यूब वापरताना तुम्ही खालील पायऱ्या फॉलो कराल:
काही प्रकरणांमध्ये, एखाद्या व्यक्तीला नळीने पाणी देणे योग्य आहे की नाही आणि नैतिक बाबी काय आहेत हे ठरवणे कठीण होऊ शकते. या परिस्थितींची उदाहरणे खालीलप्रमाणे आहेत:
जर तुम्ही किंवा तुमचा प्रिय व्यक्ती गंभीर आजारी असाल आणि तोंडाने जेवू शकत नसाल, तर PEG ट्यूब तात्पुरते किंवा कायमचे शरीराला बरे होण्यासाठी आणि भरभराटीसाठी उष्णता आणि पोषक तत्वे प्रदान करू शकतात.
पीईजी ट्यूब्स महिने किंवा वर्षे वापरता येतात. आवश्यक असल्यास, तुमचा आरोग्य सेवा प्रदाता मजबूत कर्षण वापरून शामक किंवा भूल न देता ट्यूब सहजपणे काढू किंवा बदलू शकतो. ट्यूब काढल्यानंतर, तुमच्या पोटातील उघडणे लवकर बंद होते (म्हणून जर ते चुकून बाहेर पडले तर तुम्ही ताबडतोब तुमच्या आरोग्य सेवा प्रदात्याला कॉल करावा.)
ट्यूब फीडिंगमुळे जीवनाची गुणवत्ता सुधारते की नाही हे ट्यूब फीडिंगचे कारण आणि रुग्णाच्या स्थितीवर अवलंबून असते. २०१६ च्या एका अभ्यासात फीडिंग ट्यूब मिळालेल्या १०० रुग्णांची तपासणी करण्यात आली. तीन महिन्यांनंतर, रुग्ण आणि/किंवा काळजीवाहकांची मुलाखत घेण्यात आली. लेखकांनी असा निष्कर्ष काढला की ट्यूबमुळे रुग्णांच्या जीवनाची गुणवत्ता सुधारली नाही, परंतु त्यात घट झाली नाही.
पोटाच्या भिंतीतील उघड्या भागासोबत नळी कुठे समतल असावी हे दर्शविणारी एक खूण असेल. यामुळे नळी योग्य स्थितीत आहे याची पुष्टी करण्यास मदत होऊ शकते.
तुम्ही PEG ट्यूब स्वच्छ करू शकता, ती औषध देण्यापूर्वी आणि घेतल्यानंतर सिरिंजने कोमट पाणी ट्यूबमधून फ्लश करून आणि जंतुनाशक वाइप्सने टोके स्वच्छ करून.
प्रथम, आहार देण्यापूर्वी आणि नंतर नेहमीप्रमाणे ट्यूब फ्लश करण्याचा प्रयत्न करा. जर ट्यूब फ्लश केली नसेल किंवा फीडिंग फॉर्म्युला खूप जाड असेल तर अडकणे होऊ शकते. जर ट्यूब काढता येत नसेल तर तुमच्या आरोग्य सेवा प्रदात्याला कॉल करा. ट्यूब अनक्लोग करण्याचा प्रयत्न करण्यासाठी कधीही वायर किंवा इतर काहीही वापरू नका.
आमच्या दैनंदिन आरोग्य टिप्स वृत्तपत्राची सदस्यता घ्या आणि तुमचे निरोगी जीवन जगण्यास मदत करण्यासाठी दैनंदिन टिप्स मिळवा.
अमेरिकन सोसायटी ऑफ गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल एंडोस्कोपी. पर्क्यूटेनियस एंडोस्कोपिक गॅस्ट्रोस्टोमी (PEG) बद्दल जाणून घ्या.
ओजो ओ, केव्हेनी ई, वांग एक्सएच, फेंग पी. रुग्णांच्या आरोग्याशी संबंधित जीवनमानावर एन्टरल ट्यूब फीडिंगचे परिणाम: एक पद्धतशीर पुनरावलोकन. पोषक तत्वे.2019;11(5).doi: 10.3390/nu11051046
मेथेनी एनए, हिनयार्ड एलजे, मोहम्मद केए. श्वासनलिका आणि नासोगॅस्ट्रिक ट्यूबशी संबंधित सायनुसायटिसच्या घटना: एनआयएस डेटाबेस.अॅम जे क्रिट केअर.२०१८;२७(१):२४-३१.डोई:१०.४०३७/एजेसीसी२०१८९७८
युन ईडब्ल्यूटी, योनेडा के, नाकामुरा एस, निशिहारा के. पर्क्यूटेनियस एंडोस्कोपिक गॅस्ट्रोजेजुनोस्टोमी (पीईजी-जे): अयशस्वी गॅस्ट्रिक फीडिंगनंतर एंटरल न्यूट्रिशन राखण्यासाठी त्याच्या उपयुक्ततेचे पूर्वलक्षी विश्लेषण. बीएमजे ओपन गॅस्ट्रोएन्टेरोलॉजी.२०१६;३(१):ई००००९८कोर१.डोई: १०.११३६/बीएमजेगास्ट-२०१६-०००९८
कुरियन एम, अँड्र्यूज आरई, टॅटरसॉल आर, इत्यादी. गॅस्ट्रोस्टॉमी संरक्षित आहे परंतु रुग्ण आणि काळजीवाहकांच्या जीवनाची गुणवत्ता सुधारत नाही. क्लिनिकल गॅस्ट्रोएन्टेरोलॉजी आणि हेपॅटोलॉजी.२०१७ जुलै;१५(७):१०४७-१०५४.doi:१०.१०१६/j.cgh.२०१६.१०.०३२
पोस्ट वेळ: जून-२८-२०२२